Dlaczego wybór materiałów akustycznych wymaga szczególnej uwagi?
W dobie rosnącej świadomości w zakresie akustyki — zarówno w przestrzeniach komercyjnych, jak i prywatnych — odpowiedni dobór materiałów akustycznych staje się kluczowym elementem projektowania wnętrz. Poprawa akustyki nie tylko zwiększa komfort użytkowania, ale wpływa również na zdrowie i efektywność pracy osób przebywających w danym pomieszczeniu.
Rynek oferuje jednak wiele produktów, które tylko pozornie spełniają swoje zadania. Brak wiedzy lub nieświadomy wybór mogą prowadzić do kosztownych błędów. Wybór materiałów akustycznych wymaga szczególnej ostrożności — na co warto zwrócić uwagę?
Znaczenie badań i atestów
Podstawą doboru materiałów akustycznych powinno być ich zweryfikowane działanie, potwierdzone badaniami i atestami. Renomowani producenci dostarczają szczegółowe dane techniczne, takie jak:
- współczynnik pochłaniania dźwięku (αw),
- współczynnik izolacyjności akustycznej (Rw, RA1, RA2),
- klasa reakcji na ogień.
Parametry te są ustalane w niezależnych laboratoriach, zgodnie z normami takimi jak ISO 354 (pomiar pochłaniania dźwięku) czy EN 13501-1 (klasyfikacja ogniowa).
Materiały posiadające odpowiednie atesty czy też badania dają gwarancję, że ich właściwości są zgodne z deklarowanymi wartościami. Pozwala to precyzyjnie zaprojektować akustykę wnętrza. Na przykład w salach konferencyjnych czy studiach nagraniowych niezwykle istotne jest zastosowanie paneli o wysokim współczynniku pochłaniania w określonych pasmach częstotliwości. Brak wiarygodnych danych technicznych może skutkować niepożądanym efektem — np. nadmiernym tłumieniem wysokich częstotliwości, co z kolei obniża zrozumiałość mowy.
Polski Komitet Normalizacyjny "pochylił się" nad tym problemem i wprowadził normę PN-B-02151-4:2015-06 - Akustyka budowlana. Ochrona przed hałasem w budynkach. Część 4: Wymagania dotyczące warunków pogłosowych i zrozumiałości mowy w pomieszczeniach oraz wytyczne prowadzenia badań. Wymagania zawarte w normie nie dotyczą wnętrz o tzw. akustyce kwalifikowanej: sale koncertowe, teatralne itd., które wymagają indywidualnego podejścia przy projektowaniu. Norma zaś podejmuje zagadnienia pomieszczeń w budynkach użyteczności publicznej i zamieszkania zbiorowego, dotychczas traktowane nieco pochopnie,a w których dobra akustyka warunkuje komfort ich użytkowania. Norma określa wymagane parametry czasu pogłosu oraz zrozumiałości mowy w zależności od przeznaczenia pomieszczenia, a także jego wymiarów (a dokładniej objętości)
Dodatkowo atesty higieniczne i ekologiczne mają ogromne znaczenie dla bezpieczeństwa użytkowania. W zamkniętych pomieszczeniach, takich jak szkoły, biura czy studia, materiały emitujące szkodliwe substancje mogą stanowić realne zagrożenie dla zdrowia.
Pułapka "pseudoakustycznych" pianek
Jednym z najczęstszych błędów jest wybór tzw. "pseudoakustycznych" pianek — tanich, łatwo dostępnych produktów, które tylko pozornie poprawiają akustykę. Często mają charakterystyczną strukturę „piramidek” i są reklamowane jako uniwersalne rozwiązanie.
W rzeczywistości:
- nie posiadają żadnych badań ani deklaracji technicznych,
- ich działanie ogranicza się zazwyczaj do tłumienia wysokich częstotliwości,
- nie mają właściwości izolacyjnych,
- mogą pogorszyć akustykę wnętrza, czyniąc dźwięk "pustym" i nienaturalnym.
Co więcej, takie pianki często nie spełniają norm w zakresie odporności ogniowej. W przypadku pożaru mogą wydzielać toksyczne gazy, stwarzając poważne zagrożenie. Niestety, ich niska cena oraz marketingowe slogany wprowadzają w błąd osoby nieposiadające specjalistycznej wiedzy.
Nieetyczne praktyki rynkowe
Na rynku wciąż funkcjonują firmy, które świadomie wprowadzają klientów w błąd, oferując produkty:
- bez badań i certyfikatów,
- bez danych technicznych,
- pod przykrywką profesjonalnych rozwiązań w atrakcyjnych cenach.
Chwytliwe hasła w rodzaju „idealne wygłuszenie” czy „profesjonalna akustyka” nie mają pokrycia w rzetelnych informacjach. Brak rzeczywistych parametrów uniemożliwia ocenę skuteczności materiału w danym zastosowaniu. Przykładowo — cienka pianka nie zapewni izolacji dźwiękowej ściany działowej, w przeciwieństwie do specjalistycznych materiałów, takich jak wełna mineralna czy systemy suchej zabudowy.
Problem szczególnie dotyka klientów indywidualnych, którzy nie mają doświadczenia w zakresie akustyki i opierają się wyłącznie na obietnicach sprzedawcy. Dlatego tak ważna jest weryfikacja producenta oraz analiza dokumentacji technicznej.
Na co zwrócić uwagę przy wyborze materiałów akustycznych?
Aby uniknąć kosztownych błędów, warto kierować się kilkoma podstawowymi zasadami:
- Weryfikacja badań i atestów
Zawsze żądaj pełnej dokumentacji technicznej — w tym wyników badań akustycznych oraz certyfikatów ogniowych i higienicznych (z uwzględnieniem wymogów stawianych prawem dla tego typu produktów). Unikaj produktów, które nie oferują takich danych. - Dopasowanie do potrzeb
Zdefiniuj, jaki problem chcesz rozwiązać (np. redukcja pogłosu, izolacja dźwięku, poprawa zrozumiałości mowy) i wybierz materiał o odpowiednich parametrach. Panele pochłaniające ograniczają pogłos, ale nie izolują akustycznie. Wbrew pozorom jest to bardzo ważne zagadnienie bo niewłaściwie zdefiniowany problem może prowadzić do doboru rozwiązań lub materiałów, które nie tylko go nie ograniczą, a wręcz mogą prowadzić do jego nasilenia! - Konsultacja z ekspertem
Jeśli nie masz doświadczenia, skorzystaj z usług akustyka lub projektanta wnętrz specjalizującego się w akustyce. Ekspert pomoże dobrać właściwe rozwiązanie. - Unikanie tanich zamienników
Zbyt niska cena zazwyczaj oznacza niską jakość. Inwestycja w materiały renomowanych producentów to gwarancja bezpieczeństwa i skuteczności. - Zwrócenie uwagi na estetykę
Nowoczesne materiały akustyczne mogą pełnić także funkcję dekoracyjną. Wybieraj produkty, które harmonijnie wpisują się w estetykę wnętrza.a
Podsumowanie
Wybór materiałów akustycznych to proces wymagający wiedzy, ostrożności i dokładnej weryfikacji. Tylko produkty z potwierdzonymi badaniami i atestami zapewnią skuteczność oraz bezpieczeństwo. Tzw. pseudoakustyczne pianki czy nieprzebadane zamienniki mogą pogorszyć akustykę pomieszczenia, a nawet stanowić zagrożenie zdrowotne.
Świadome decyzje zakupowe, poparte wiedzą i konsultacjami z ekspertami, pozwalają osiągnąć wysoki komfort akustyczny — kluczowy dla samopoczucia, efektywności i funkcjonalności nowoczesnych wnętrz.